Borowiecccy

Główna rodzina w powieści, reprezentująca polskie ziemiaństwo próbujące zaistnieć w przemysłowej Łodzi.

Adam Borowiecki

Ojciec Karola, właściciel dworku w Kurowie, poruszający się na wózku inwalidzkim. Mimo choroby pozostaje energiczny, lubi żartować i śpiewać. Przestrzega syna przed zaniedbywaniem narzeczonej Anki.

Karol Borowiecki

Główny bohater powieści, syn Adama, młody Polak dążący do założenia własnej fabryki w Łodzi. Dyrektor drukarni w zakładach Hermana Bucholca, narzeczony Anki, ostatecznie żeni się z Madą Müller.

Baumowie

Rodzina niemieckich fabrykantów, reprezentująca starą, uczciwą generację przemysłowców łódzkich.

Baum

Niemiecki ojciec Maksa, właściciel starej i nierentownej fabryki. Prowadzi interes w Łodzi od pięćdziesięciu lat, znany z uczciwości i pomocy innym. Opiekuje się Józiem Jaskólskim.

Baumowa

Niemka, matka Maksa Bauma. Jej śmierć głęboko wstrząsa rodziną.

Maks Baum

Syn niemieckiego fabrykanta, współlokator i przyjaciel Karola Borowieckiego. Uczestnik towarzyskiego życia łódzkiej elity, porównuje Ankę do mickiewiczowskiej Zosi.

Berta

Siostra Maksa Bauma, żona Franca. Reprezentuje kobiety z rodzin fabrykanckich.

Franc

Mąż Berty, Maks zarzuca mu prowadzenie życia na koszt rodziny Baumów.

Frau Augusta

Starsza i pogodna niemiecka służąca w domu Baumów.

Jaskólscy

Zubożała polska rodzina szlachecka, która przeniosła się do Łodzi w poszukiwaniu pracy i lepszego życia.

Jaskólski

Zubożały szlachcic, który nie potrafi zapewnić rodzinie odpowiednich warunków życia. Unosi się honorem i odmawia posady stróża u Bucholca, ostatecznie znajduje pracę w fabryce Karola.

Jaskólska

Matka licznej rodziny, zubożała szlachcianka. Stara się zapewnić byt bliskim, podejmując różnorodne zajęcia. Jest wdzięczna synowi Józiowi za pomoc materialną.

Józio Jaskólski

Dorosły syn Jaskólskich, pracownik w zakładach starego Bauma. Oddaje zarobione pieniądze matce na utrzymanie rodziny. Nieśmiały, namiętnie czyta listy miłosne Malinowskiego.

Antoś Jaskólski

Chory na suchoty synek Jaskólskich, którego leczy doktor Wysocki. Marzy o powrocie na wieś.

Hela Jaskólska

Córeczka rodziny Jaskólskich.

Boleś Jaskólski

Jeden z synów Jaskólskich.

Ignaś Jaskólski

Jeden z synów Jaskólskich.

Kazio Jaskólski

Jeden z synów Jaskólskich.

Herman Bucholc

Właściciel największej fortuny w Łodzi, zwany "królem bawełny". Bezwzględny fabrykant, który leczy reumatyzm arszenikiem u doktora Hamersteina. Umiera w samotności podczas spaceru po fabryce.

Bucholcowa

Żona Hermana Bucholca.

Knoll

Zięć i następca Bucholca. Po jego wyjeździe do Petersburga Karol Borowiecki przejmuje jego obowiązki.

August

Osobisty służący Hermana Bucholca, znosząca upokorzenia ze strony pracodawcy, w tym nazywanie go "kundlem". Musi wielokrotnie znosić bicie i wyzwiska.

Anka

Wychowanka księdza Szymona, narzeczona Karola Borowieckiego. Mieszka w dworku w Kurowie, przekazuje Karolowi swój posag na budowę fabryki. Po zerwaniu zaręczyn prowadzi w Łodzi ochronkę dla dzieci.

Müllerowie

Rodzina niemieckich fabrykantów, reprezentująca bogactwo połączone z prostotą i uczciwością.

Müller

Sympatyczny, bogaty fabrykant niemiecki, ojciec Mady. Mimo ogromnego majątku pozostaje prostym człowiekiem. Przepada za Karolem Borowieckim i oferuje mu pracę oraz pożyczkę.

Müllerowa

Żona fabrykanta Müllera.

Mada Müller

Córka Müllera, która podkochuje się w Karolu Borowieckim. Lubi czytać, jest naiwna ale szczera. Jej wysoki posag skłania Karola do poślubienia jej.

Wilhelm Müller

Syn fabrykanta Müllera, uczestnik imprez towarzyskich. Znany z udawania świni dla rozrywki gości, co gorszyło doktora Wysockiego.

Trawińscy

Polskie małżeństwo fabrykantów, reprezentujące uczciwość w prowadzeniu interesów.

Kazimierz Trawiński

Fabrykant, przyjaciel Karola Borowieckiego. Uczciwy człowiek, którego zakłady początkowo nie są dochodowe. Otrzymuje pożyczki od starego Bauma i Karola.

Nina Trawińska

Żona Kazimierza, miłośniczka sztuki. Angażuje się w działalność filantropijną, zostaje przyjaciółką Anki. Jej mieszkanie robi wrażenie na Endelmanowej.

Mendelsohnowie

Żydowska rodzina fabrykantów, jedna z najbogatszych w Łodzi.

Szaja Mendelsohn

Drugi po Hermanie Bucholcu najbogatszy fabrykant Łodzi. Karierę rozpoczynał jako subiekt na Starym Mieście, dorobił się na produkcji tandety. Po śmierci Bucholca stał się bardziej religijny.

Stanisław Mendelsohn

Syn Szai, dyrektor fabryki ojca.

Róża Mendelsohn

Córka Szai Mendelsohna, organizatorka imprez towarzyskich w pałacu ojca. Miłośniczka teatru i literatury, bliska przyjaciółka Meli Grünspan.

Grünspanowie

Żydowska rodzina przemysłowców prowadząca przedsiębiorstwo tekstylne.

Grünspan

Ojciec Meli, prowadzi przedsiębiorstwo pod firmą Grünspan et Landsberg. Traktuje małżeństwo córki jak dobry interes, kupuje ziemię od Stacha Wilczka za 40 tys. rubli.

Melania Grünspan

Córka fabrykanta Grünspana, wykształcona w Warszawie. Bliska przyjaciółka Róży Mendelsohn, zakochuje się w doktorze Wysockim, ale ostatecznie wychodzi za Moryca Welta.

Moryce Welt

Żydowski przemysłowiec, współlokator Karola Borowieckiego. Wchodzi w spisek z Grosglikiem przeciwko Karolowi, żeni się z Melą Grünspan po dobijaniu targu z jej ojcem.

Malinowscy

Polska rodzina dotknięta tragedią związaną z wyzyskiem robotników.

Malinowski

Pracownik w fabryce Kesslera, zubożały szlachcic, były zesłaniec na Syberię. Ginie w bójce z Robertem Kesslerem, zmiażdżony przez maszynę.

Malinowska

Matka Zośki i Adama, która wyrzuca córkę z domu za romans z fabrykantem. Nie podejrzewała córki o romans z Robertem Kesslerem.

Adam Malinowski

Brat Zośki, muzyk amator konstruujący wynalazek mający zrewolucjonizować przemysł włókienniczy. Opiekuje się siostrą po wyrzuceniu jej przez matkę.

Zośka Malinowska

Siostra Adama, robotnica w fabryce Kesslera. Zostaje kochanką młodego właściciela fabryki Roberta Kesslera, w związku upatruje szansy na lepsze życie.

Grosglik

Jeden z najbogatszych bankierów w Łodzi, prowadzi kantor przy ulicy Piotrkowskiej. Ojciec Mery, wchodzi w spisek przeciwko Karolowi Borowieckiemu. Jest skąpy i nie zna literatury.

Mery Grosglik

Córka bogatego bankiera Grosglika, uczy się gry na fortepianie pod opieką Blumenfelda. Nie jest zbyt urodziwa, ostatecznie wychodzi za hrabiego, którego ojciec musi utrzymywać.

Stach Wilczek

Wychowanek księdza Szymona, syn organisty, pracownik kantoru Grosglika. Bezwzględnie dąży do zdobycia majątku, handluje ziemią z dużym zyskiem. Odmawia pomocy Józiowi Jaskólskiemu.

Mieczysław Wysocki

Lekarz i filantrop, syn Wysockiej. Zakochuje się w Meli Grünspan, prowadzi prywatny zakład lekarski pomagający najuboższym. Leczy Antosia Jaskólskiego i pełni funkcję lekarza w fabrykach.

Wysocka

Matka Mieczysława Wysockiego, mieszka z synem w Łodzi.

Robert Kessler

Młody i bogaty współwłaściciel fabryki, wykorzystuje robotnice ze swojej fabryki, organizuje spotkania towarzyskie. Ginie w bójce z ojcem Zośki Malinowskiej, zmiażdżony przez maszynę.

Grosmanowie

Para żydowskich fabrykantów prowadzących przedsiębiorstwo wspólnie z Grünspanem.

Albert Grosman

Prowadzi fabrykę razem z teściem Grünspanem. Uchodzi za człowieka prawego, ale pod naciskiem rodziny podpala własną wysoko zaasekurowaną fabrykę.

Regina Grosman

Żona Alberta Grosmana, namawia męża do ogłoszenia bankructwa z obawy przed utratą majątku i pozycji społecznej.

Lucy

Żydówka, żona Zukera, kochanka Karola Borowieckiego, którą obdarza szczerym uczuciem. Zachodzi z nim w ciążę, ale Karol nie docenia jej miłości i żeni się z Madą.

Zuker

Żyd, fabrykant, mąż Lucy. Gdy dowiaduje się o romansie żony, prosi Karola o przysięgę na obraz Matki Bożej, następnie zapewnia go o przyjaźni.

Murray

Anglik, pracownik drukarni w fabryce Hermana Bucholca, podwładny i przyjaciel Karola Borowieckiego. Ma dobry gust w urządzaniu mieszkania, rywalizuje z Wilczkiem o pannę Knaabe.

Horn

Pracownik kantoru przy zakładach Hermana Bucholca, staje w obronie ubogiej Michalkowej. Kocha Kamę, gra w amatorskim zespole muzycznym, później pracuje u Mendelsohna.

Kama

Dziewczyna mieszkająca z ciotką Stefanią w "kolonii", kocha Horna i jest o niego zazdrosna. Lubi zwierzęta, podejrzewa Karola o schadzki w parku Helenów.

Stefania

Prowadzi tzw. "kolonię", gromadzącą kobiety doświadczone przez los.

ksiądz Szymon

Częsty gość Adama Borowieckiego w Kurowie, wychowawca Anki i Stacha Wilczka. Lubi grać w karty i często kłóci się z Zajączkowskim. Święci fabrykę Karola Borowieckiego.

ksiądz Liberat

Stary ksiądz przebywający w klasztorze w miasteczku obok Kurowa. Na podstawie snów przepowiada swoją śmierć.

Zajączkowski

Szlachcic z Kurowa, gra w karty z księdzem Szymonem, co prowadzi do częstych kłótni między nimi.

Michalkowa

Uboga samotna matka, której mąż zginął w fabryce Hermana Bucholca. Stara się o odszkodowanie, spotyka się z brakiem zrozumienia, wspiera ją Karol Borowiecki.

Emma Likiertowa

Dawna miłość Karola Borowieckiego. Choć chciałaby odbudować związek, postanawia lekceważyć Karola.

Kurowski

Przyjaciel Karola Borowieckiego, fabrykant prowadzący przedsiębiorstwo poza Łodzią. Gdy przyjeżdża do miasta, spotyka się z przyjaciółmi w Grand Hotelu.

Oskar Meyer

Bogaty fabrykant, który karierę zaczynał jako tkacz u Bucholca. Dorobił się tytułu barona, przyjaciel Roberta Kesslera.

Myszkowski

Inżynier w fabryce Meyera, przeciwnik bezcelowego gromadzenia pieniędzy. Zmęczony życiem wśród zapracowanych ludzi emigruje do Australii.

Karczmarek

Były ubogi rolnik, który zbił majątek na piasku i glinie. Właściciel cegielni, dostarcza Karolowi cegieł do budowy fabryki.

Sochowie

Polskie małżeństwo chłopskie, które po stracie dorobku przenosi się do Łodzi. Pracują u Bucholca, później u Karola, darzą szacunkiem Ankę.

Kaczyńscy

Polskie małżeństwo, które czytelnicy poznają z relacji Murraya. Ukrywają obłudę pod pozorowaną miłością.

Dawid Halpern

Doświadczony przez los Żyd, zafascynowany Łodzią i jej szybkim rozwojem. Autor wielu ciekawych aforyzmów.

Endelmanowie

Żydowska rodzina fabrykantów.

Endelman

Żydowski fabrykant, brat Bernarda Endelmana.

Bernard Endelman

Młody brat fabrykanta Endelmana, uczestnik spotkań u Róży Mendelsohn. Przechodzi na protestantyzm.

Endelmanowa

Żona Endelmana, miłośniczka sztuki. Posiada własną galerię, angażuje się w filantropię razem z Niną Trawińską.

Leopold Landau

Syn właściciela przedsiębiorstwa z Sosnowca, kandydat Grünspana na męża Meli. Dla niego najważniejszy jest posag, Mela go nie akceptuje.

Leon Cohn

Przyjaciel Moryca Welta.

Kozłowski

Warszawiak, przyjaciel Murraya. Narzeka na urodę łodzianek.

Störch

Przyjaciel rodziny Müllerów.

Starża Starzewski

Zubożały szlachcic szukający pracy w Łodzi. Z nadzieją udaje się do fabryki Mendelsohna, ale ten odmawia przyjęcia go.

Rychter

Naczelnik straży pożarnej, który informuje Karola Borowieckiego o pożarze fabryki Alberta Grosmana.

Klein

Kuzyn Grosglika.

Knaabe

Panna o wątpliwej urodzie, ale z dużym posagiem. O jej względy rywalizują Murray i Stach Wilczek.

Hamerstein

Osobisty lekarz Hermana Bucholca, zwolennik wegetarianizmu. Do leczenia reumatyzmu stosuje kontrowersyjną metodę z arszenikom.

Fela

Młoda panna, przyjaciółka Róży Mendelsohn i uczestniczka spotkań towarzyskich przez nią organizowanych.

Feluś Fiszbin

Drobny fabrykant, pijak.

Toni

Młoda dziewczyna, uczestniczka imprez towarzyskich organizowanych przez Różę Mendelsohn.

Bum-Bum

Częsty gość nocnych lokali w Łodzi. W jednej ze scen zdejmuje z różnych przedmiotów wyimaginowane nitki.

Blumenfeld

Pracownik kantoru Grosglika, kompozytor amator. Zostaje nauczycielem gry na fortepianie córki Grosglika Mery.

Palman

Pracownik kantoru Grosglika.

Kugelman

Pracownik kantoru Grosglika.

Szteiman

Pracownik kantoru Grosglika.

Szulc

Pracownik kantoru Grosglika, muzyk amator.

Tuszyński

Pracownik kantoru Grosglika. Po zainkasowaniu od pracodawcy 400 rubli uciekł do Ameryki.

Szwarc

Pracownik kantoru w fabryce Hermana Bucholca. Nie chce przyznać odszkodowania Michalkowej.

Sierpiński

Jeden z gości "kolonii".

Piotrkowski

Robotnik kłócący się z Szają Mendelsohnem.

Mateusz

Służący w mieszkaniu Karola Borowieckiego, Moryca Welta i Maksa Bauma. Wdał się w bójkę z Niemcami, informuje Karola o śmierci ojca.

Kurów

Wieś, gdzie znajduje się dworek Adama Borowieckiego. Miejsce reprezentujące tradycyjny, polski sposób życia na wsi.

Łódź

Główne miasto akcji powieści, symbol przemysłowego rozwoju i "ziemi obiecanej" dla osób szukających fortuny.

ulica Piotrkowska

Główna ulica Łodzi, gdzie znajduje się kantor Grosglika i koncentruje się życie handlowe miasta. Przy tej ulicy odbywa się marsz pogrzebowy Bucholca.

ulica Drewnowska

Ulica w Łodzi, przy której znajduje się dom fabrykanta Grünspana.

park Helenów

Park w Łodzi, miejsce spacerów i potajemnych spotkań, gdzie podejrzewają Karola o schadzki.

Grand Hotel

Elegancki hotel w Łodzi, gdzie spotykają się przyjaciele Karola, w tym przyjezdny fabrykant Kurowski.

Stare Miasto

Część Łodzi, gdzie Szaja Mendelsohn rozpoczynał karierę jako subiekt.

kolonija

Miejsce prowadzone przez Stefanię, gdzie gromadzą się kobiety doświadczone przez los, mieszka tam Kama z ciotką.

klasztor

Budynek religijny w miasteczku obok Kurowa, gdzie przebywa ksiądz Liberat.

fabryka

Główny element przemysłowej Łodzi, miejsce pracy i źródło bogactwa lub nędzy bohaterów powieści.

kantor

Biuro handlowe i finansowe, szczególnie ważny kantor Grosglika przy ulicy Piotrkowskiej, gdzie pracuje Stach Wilczek.

drukarnia

Oddział fabryki Hermana Bucholca, którym kieruje Karol Borowiecki, miejsce pracy Murray'a.

ochronka

Placówka opiekuńcza dla dzieci, którą z powodzeniem prowadzi w Łodzi Anka po zerwaniu zaręczyn.

cegielnia

Zakład należący do Karczmarka, który dostarcza Karolowi cegieł do budowy fabryki.

posag

Majątek wnoszony przez kobietę do małżeństwa, istotny element w decyzjach matrymonialnych bohaterów, szczególnie posag Anki i Mady.

arszenik

Kontrowersyjny lek stosowany przez doktora Hamersteina do leczenia reumatyzmu Hermana Bucholca.

suchoty

Choroba, na którą cierpi Antoś Jaskólski, leczona przez doktora Wysockiego.

reumatyzm

Choroba, na którą cierpi Herman Bucholc, leczona przez doktora Hamersteina z pomocą arszeniku.

wózek inwalidzki

Środek transportu Adama Borowieckiego po tym, jak choroba uniemożliwiła mu normalne poruszanie się.

pożar

Tragiczne wydarzenie w fabryce Alberta Grosmana, będące efektem podpalenia dla wyłudzenia odszkodowania.

podpalenie

Przestępczy czyn Alberta Grosmana, który podpala własną fabrykę dla wyłudzenia odszkodowania.

plajta

Potoczne określenie bankructwa, do którego namawia Regina Grosman swojego męża Alberta.

bankructwo

Sytuacja finansowa, do której namawia Regina Grosman męża Alberta w celu uchronienia majątku.

odszkodowanie

Świadczenie pieniężne, o które walczy Michalkowa po śmierci męża w fabryce Bucholca, oraz cel podpalenia fabryki przez Grosmana.

kundel

Pogardliwe określenie używane przez Hermana Bucholca wobec swojego służącego Augusta i innych pracowników.

dworek

Dom Adama Borowieckiego w Kurowie, który sprzedaje Karczmarkowi przed przeprowadzką do Łodzi.

kamienica

Okazały budynek mieszkalny należący do Karczmarka w Łodzi.

pałac

Okazała rezydencja Mendelsohnów, gdzie Róża organizuje spotkania towarzyskie łódzkiej elity.

straż pożarna

Służba miejska w Łodzi, której naczelnikiem jest Rychter informujący o pożarze fabryki Grosmana.

pogrzeb

Uroczystość żałobna, szczególnie okazały pogrzeb Hermana Bucholca, w którym uczestniczy całe miasto.

marsz

Pochód pogrzebowy ulicą Piotrkowską podczas ceremonii pogrzebowej Hermana Bucholca.

subiekt

Pracownik handlowy, jako który rozpoczynał karierę Szaja Mendelsohn na Starym Mieście.

tkacz

Robotnik przemysłu włókienniczego, jako który rozpoczynał karierę Oskar Meyer w fabryce Bucholca.

baron

Tytuł szlachecki, który kupił sobie Oskar Meyer po dorobieniu się majątku.

hrabia

Szlachcic, za którego wychodzi Mery Grosglik, a którego jej ojciec musi utrzymywać.

organista

Zawód ojca Stacha Wilczka.

wynalazek

Konstrukcja Adama Malinowskiego mająca zrewolucjonizować przemysł włókienniczy.

maszyna

Urządzenie fabryczne, przez które ginie Malinowski i Robert Kessler podczas bójki.

telegram

Środek szybkiej komunikacji używany przez Lucę i Karola podczas ich romansu.

telefon

Urządzenie komunikacyjne używane przez kochanków Lucy i Karola.

list

Forma korespondencji, szczególnie listy miłosne Malinowskiego czytane przez Józia Jaskólskiego.

księgi

Książki, które lubi czytać Mada Müller i które są przedmiotem jej dyskusji z Karolem.

fortepian

Instrument muzyczny, na którym uczy się grać Mery Grosglik pod opieką Blumenfelda.

orkiestra

Zespół muzyczny, w wykonaniu którego marzy usłyszeć swoje dzieło kompozytor Blumenfeld.

dzieło

Trzyczęściowa kompozycja muzyczna Blumenfelda, którą marzy usłyszeć w wykonaniu orkiestry.

galeria

Kolekcja dzieł sztuki należąca do Endelmanowej.

obrazy

Dzieła sztuki kolekcjonowane przez Endelmanową.

teatr

Sztuka sceniczna, którą uwielbia Róża Mendelsohn.

literatura

Dziedzina sztuki, którą interesuje się Róża Mendelsohn, a której nie zna Grosglik.

kolonia

Wyjazd wypoczynkowy dla dzieci robotników organizowany przez Ninę Trawińską i Endelmanową.

filantropija

Działalność dobroczynna, którą zajmują się Nina Trawińska, Endelmanowa i doktor Wysocki.

przytułek

Placówka opiekuńcza budowana przez Szaję Mendelsohna za pieniądze zaoszczędzone na wyzysku robotników.

szpital

Placówka lecznicza budowana przez Szaję Mendelsohna dla robotników.

zakład lekarski

Prywatna placówka medyczna prowadzona przez doktora Wysockiego dla najuboższych.

gangrena

Choroba, na którą cierpi biedak spotykany przez doktora Wysockiego na drodze.

ciąża

Stan, w którym znajduje się Lucy po romansie z Karolem Borowieckim.

zaręczyny

Oficjalne zobowiązanie do małżeństwa, które zrywają Karol i Anka.

pierścionek

Biżuteria zaręczynowa, którą zwracają sobie Karol i Anka po zerwaniu związku.

małżeństwo

Związek, który zawiera Karol z Madą Müller oraz Mela z Morycą Weltem.

śmierć

Kres życia, który dotyka Adama Borowieckiego, Hermana Bucholca, Baumową i innych bohaterów.

krzyk

Przeraźliwy dźwięk wydany przez Hermana Bucholca przed śmiercią w fabryce.

spisek

Intrygę, którą knują Moryce Welt i Grosglik przeciwko Karolowi Borowieckiemu.

pożyczka

Pieniądze pożyczane przez starego Bauma innym fabrykantom, w tym Karolowi i Kazimierzowi Trawińskiemu.

wspólnik

Partner biznesowy, jakim dla Karola jest Maks Baum w przedsięwzięciu handlowym.

rubel

Rosyjska waluta używana w Łodzi, za 40 tysięcy rubli Grünspan kupuje ziemię od Wilczka.

ziemia

Grunt, którym handluje Stach Wilczek, sprzedając go Grünspanowi z dużym zyskiem.

glina

Surowiec, na którym Karczmarek zbudował swój majątek.

piasek

Surowiec, z którego Karczmarek zbudował swoją fortunę.

cegła

Materiał budowlany dostarczany przez Karczmarka do budowy fabryki Karola.

tandet

Niska jakość towarów, na których produkcji dorobił się Szaja Mendelsohn.

bawełna

Surowiec włókienniczy, dzięki któremu Herman Bucholc otrzymał tytuł "króla bawełny".

włókiennictwo

Branża przemysłowa, w której działają bohaterowie powieści.

przemysł

Dziedzina gospodarki, którą ma zrewolucjonizować wynalazek Adama Malinowskiego.

interes

Działalność handlowa, którą prowadzą łódzcy fabrykanci.

fortune

Majątek, do którego dążą bohaterowie powieści, symbolizowany przez "ziemię obiecaną".

konkurencja

Rywalizacja między fabrykantami, która uważają starego Bauma za dziwaka.

protestantyzm

Wyznanie, na które przechodzi Bernard Endelman.

żydowskość

Pochodzenie etniczne i religijne Meli Grünspan, które stanowi przeszkodę w związku z Wysockim.

szlachectwo

Stan społeczny rodzin Jaskólskich, Malinowskich i innych zubożałych bohaterów.

honor

Poczucie godności, którym kieruje się Jaskólski odmawiając posady stróża.

tradycja

Dawne zwyczaje, do których przywiązana jest Anka.

natura

Środowisko naturalne, którego brakuje Adamowi Borowieckiemu po przeprowadzce do Łodzi.